Psychische ruimte ontstaat door de scheiding van hemel en aarde, or de vader en de moeder, zoals je dat in bijna alle creatiemythen ziet. Althans, dat stelde Erich Neumann, een leerling van Jung. Het lijkt wat op de splitsing van Tao in Yin en Yang. Dit is de eerste, mythische, ervaring van het jonge bewustzijn. Hoe meer innerlijke polariteit het bewustzijn kan omvatten, hoe groter de psychische ruimte is. Het startpunt is een beweging naar buiten (extraversie), een duidelijke ontwikkeling van een identiteit (bijv. identificatie van, en ontwikkeling van, de eigenschappen die bij het eigen geslacht horen), om pas rond het midden van de levensloop ook de andere, niet-dominante kant (introversie) te ontwikkelen: een man die zijn “vrouwelijke” kant ontdekt en vice versa. Dit is dus nadrukkelijk pas het geval nadat die man zijn mannelijke kant volledig ontwikkeld heeft (en vice versa), en is dus iets anders dan de moderne genderverwarring. Het resultaat is centroversie, een balans tussen polariteiten zonder verlies van individualiteit en dus zonder de zogenaamde “oeroborische incest”. Het verlangen naar (ecologische) eenheid en genderloosheid neemt nogal eens deze vorm aan, die in de ARAS database als volgt wordt omschreven:

Many forms of nostalgia and longing signify no more than a return to uroboric incest and self-dissolution, from the unio mystica of the saint to the drunkard’s craving for unconsciousness, and the death-romanticism of the Germanic races. The incest we term “uroboric” is self-surrender and regression. It is the form of incest taken by the infantile ego, which is still close to the mother and has not yet come to itself; but the sick ego of the neurotic can also take this form and so can a later, exhausted ego that creeps back to the mother after having found fulfillment (Neumann, The Origins and History of Consciousness, p. 17)

Interessant is hoe Jung een model vormde van het bewustzijn: als een octahedron ofwel dubbele pyramide. De psychische ruimte wordt door deze vorm beschreven. Bovenin zit het hoogste “ene” geestelijke ideaal; onderin het “ei” in het onbewuste; in het midden zit het gewone bewustzijn, vierkant en met dus vier elementen of richtingen. De schema’s zijn te zien in de Quaternio Series.

Zie ook op mijn weblog: Vervlakking en bevattingsvermogen.

Anima MundivorigeconceptenvolgendeEmergentie, illusies en goden

Concepten: Anima Mundi | Psychische ruimte | Emergentie, illusies en goden | Democratie en aristocratie | Ratio en inspiratio | De informatiesamenleving | Furor Teutonicus